TikTok is een populaire sociale netwerkdienst die wordt gebruikt om korte video’s te maken, te bewerken en te delen. De app werd voor het eerst in China gelanceerd in september 2016, en kwam in 2017 ook wereldwijd beschikbaar voor alle iOS en Android gebruikers. In 2018 werd TikTok samengevoegd met een ander video-sharing platform, Musical.ly, wat een enorme groei in vooral de Verenigde Staten tot gevolg heeft gehad. TikTok werd de meest gedownloade app in de AppStore en de 3e meest gedownloade app wereldwijd. Op dit moment is de applicatie beschikbaar in meer dan 150 landen en in 75 talen, met in totaal meer dan miljard gebruikers.

Met wat verschil tussen landen is technologiebedrijf ByteDance ontwikkelaar en eigenaar van de TikTok-applicatie. ByteDance werd medio 2012 opgericht door de Chinese ondernemer Zhang Yiming. De waarde van de applicatieontwikkelaar ByteDance wordt gescha op US 75 miljard dollar. Daarmee is het de meest waardevolle startup ter wereld.

De eerste app van ByteDance, Neihan Duanzi, werd in 2018 gesloten op last van de Chinese toezichthouder voor radio en televisie. Het bedrijf publiceerde daarop een uitdrukkelijk excuus, waarin werd aangegeven dat de app niet in verhouding stond tot "socialistische kernwaarden" en waarbij de onderneming toezegde zich verder te zullen verdiepen in verbetering van de samenwerking met de Chinese Communistische Partij.

Met de TikTok app kunnen gebruikers op hun telefoon heel korte video inhoud maken en delen. Dit trekt vooral een heel jong publiek aan, maar zeker ook twintigers. Veel trends en uitdagingen op internet beginnen daarom op TikTok.

TikTok ‘s algoritme maakt gebruik van kunstmatige intelligentie om de voorkeuren van gebruikers te verwerken op basis van hun activiteiten in de app: wat de gebruiker er leuk vond, waar de gebruiker op reageert, of waar de gebruiker op gezocht heeft. De TikTok app gebruikt al deze gegevens om een hypergepersonaliseerde stroom van video’s aan te bieden en de gebruiker daarmee zo lang mogelijk bezig te houden.

De zorgen rondom het privacybeleid bij TikTok zijn de laatste tijd sterk toegenomen, vooral tijdens de periode dat iedereen vanwege Corona binnen moest blijven, en de app ging gebruiken om zich bezig te houden. Recent werd bekend dat TikTok in deze periode miljoenen iPhone-gebruikers bespioneerde. De applicatie verzamelde belangrijke gegevens van gebruikers, zoals het IP-adres, de dataprovider, het unieke ID van ieder apparaat, individuele patronen in toetsaanslagen en locatiegegevens.

Pas met een recente iOS 14-update werd duidelijk dat TikTok stiekem ook toegang had tot het zogeheten clipboard van de app gebruiker. Dat is een enorm probleem omdat de app daarmee alles kan zien dat iOS-gebruikers invoeren of kopiëren naar dit “copy-paste” geheugen van hun apparaten. Dat betreft vaak heel belangrijke en gevoelige informatie, waaronder zeker ook wachtwoorden. Er is geen enkele manier om na te gaan wat TikTok met die gegevens doet of nog zou kunnen gaan doen. Het is goed mogelijk dat dergelijke gegevens ook met andere ondernemingen worden gedeeld, ten minste om zonder medeweten of toestemming van de gebruiker deze voortdurend met heel persoonlijke advertenties te bestoken.

Verder bevat of bevatte de app fouten die het voor hackers mogelijk maakt om toegang te krijgen tot gebruikersaccounts. Hierdoor konden hackers de inhoud van accounts aanpassen en er persoonlijke gegevens uit halen. Een andere fout die werd ontdekt zou er toe hebben kunnen leiden dat persoonsgegevens openbaar beschikbaar zouden kunnen komen.

TikTok wordt ervan beschuldigd dat ze toestaat of heeft toegestaan dat de Chinese overheid persoonlijke informatie van gebruikers verzamelt. ByteDance, als moederbedrijf van TikTok, zou beweerdelijk ook nu nog door Peking gecontroleerd worden. Gesteld wordt dat de TikTok app surveillance software zou bevatten die grote hoeveelheden persoonsgegevens zou verzamelen om deze vervolgens naar servers in China te sturen.

TikTok censureert verder actief inhoud van video’s in de app waarin onderwerpen worden aangesneden die ongewenst zijn voor de Communistische Partij van China. Ze zou volgens deze verdenkingen ook actief de Chinese overheid ondersteunen om media te controleren en wereldwijd propaganda te verspreiden.

Wanneer uw persoonsgegevens in handen vallen van buitenlandse overheden is dat niet in uw belang. Overheden kunnen deze gegevens voor hun eigen politieke agenda gebruiken, waaronder voor het verspreiden van valse informatie of het manipuleren van de publieke (wereld-) opinie. Voorbeelden van dit soort gedragingen zijn de beschuldigingen rondom het Brexit-referendum en de onderzoeken naar nationale verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk en die in de Verenigde Staten van 2017.

Vanwege deze zorgen hebben veel overheidsinstanties en ondernemingen van nationaal belang, waaronder in de Verenigde Staten de bank Wells Fargo en de handelsonderneming Amazon.com de app al verboden, of ze overwegen op dit moment sterk om het gebruik ervan te verbieden.

De TikTok app is vooral aantrekkelijk voor kinderen en jongvolwassenen. Het bedrijf wordt dan ook onderzocht op het illegaal verzamelen van persoonsgegevens van minderjarigen. Daaronder valt ook het verzamelen van informatie van kinderen van onder de 13 zonder het vooraf vragen of verkrijgen van ouderlijke toestemming, terwijl dit – in de Verenigde Staten – volgens de aldaar toepasselijke Children's Online Privacy Protection Act (COPPA) wel verplicht is. TikTok en het moederbedrijf Bytedance werden de afgelopen jaren ook nog eens verschillende keren gewaarschuwd en beboet voor het betrekken van minderjarigen bij verschillende marketingactiviteiten en voor het creëren of in stand houden van risico’s dat kinderen via de app online met pedofielen in contact komen of zouden kunnen komen.

Al in 2019 zegde het bedrijf toe om verzamelde persoonlijke informatie van minderjarigen te wissen, en voortaan eerst toestemming van ouders te verkrijgen. Die toezegging werd vervolgens niet nagekomen. In plaats daarvan is TikTok doorgegaan met het gebruik van gegevens van minderjarigen, onder meer door jonge gebruikers aan te moedigen om hun leeftijd te vervalsen met het treffen van onvoldoende goede technische maatregelen om die leeftijdsgrenzen te bewaken.

Nadat het betrapt was op het stelen van gegevens van Apple-gebruikers, gaf TikTok de schuld daarvan aan software ontwikkelingsproblemen. Ondertussen werd het probleem voor ze opgelost; met de nieuwste versie van het iOS besturingssysteem hebben apps geen toegang meer tot het clipboard van de gebruiker. Maar er wordt nog steeds niets bijzonders gedaan om Android-gebruikers te beschermen of om bestaande gebruikers te informeren over de gevolgen van diefstal van persoonsgegevens uit het verleden.

Om de zorgen rondom TikTok weg te nemen heeft ByteDance onlangs in Los Angeles een nieuwe, Amerikaanse CEO aangesteld. TikTok ontkent dat data van gebruikers naar China wordt gestuurd en blijft beweren dat in ieder geval alle Amerikaanse data ook in de Verenigde Staten blijft. Experts echter, wijzen op alle toepasselijke Chinese nationale en cyber security-wetgeving, die in het kort Chinese bedrijven verplicht stelt om continu en volledig met de nationale inlichtingendiensten samen te werken.

Zelfs na een aantal grote rechtszaken over het naleven van privacy voorschriften, blijft TikTok in strijd handelen met lokale nationale privacywetgeving en -richtlijnen. Het bedrijf stelt dat het extern onderzoek mogelijk gaat maken naar de transparantie en duidelijkheid van haar bedrijfsactiviteiten. Tot op heden, echter, is daar feitelijk geen opvolging aan gegeven.

Wereldwijd zien veel overheidsinstanties TikTok als een bedreiging voor de nationale veiligheid. De Verenigde Staten en de Australische overheid gaan op dit moment hun mogelijkheden na voor het instellen van een nationaal TikTok verbod. De Indiase regering heeft het gebruik van de TikTok app in hun land al helemaal verboden.

Europese landen, waaronder de Nederland en het Verenigd Koninkrijk, en ook een land als Zuid-Korea hebben eigen formeel onderzoek opgestart naar het gebruik van data van kinderen door TikTok. Medio juni 2020 heeft het Europees Comité voor Gegevensbescherming aangekondigd dat het een taskforce zal samenstellen om privacy- en beveiligingspraktijken van TikTok te onderzoeken.

Om namens u op te treden voor het incasseren van schadevergoeding of onderzoek naar wat er feitelijk met uw gegevens is gebeurd bij TikTok, kunt u zich aanmelden bij SOMI. Wij werken met een vaste inschrijfvergoeding, en verder uitsluitend op basis van "No-Cure No-Pay". Bent u eenmaal ingeschreven, dan hoeft u SOMI alleen te betalen nadat onze actie een financeel voordeel of vergoeding voor u opleveren. Daarbij kunt u vooraf aangeven of u ons, in geval van succes, een vergoeding voor onze werkzaamheden wilt betalen van, naar keuze € 50,-, danwel van 20% van de door u te ontvangen schadevergoeding.